Hiç unutmuyorum.
Yıllar önce bir grup kursiyere ilkyardım konusunda bilgi verdikten sonra kursiyerlerden birisi yanıma geldi ve hocam bu konuları niye geçen sene bize anlatmadınız” diye sorudu. Ben de hayretle“ neden ki, geçen yıl kurumunuzdan böyle bir istek gelmediği için anlatmamıştık.” dedim. Bana neden daha önce bu konuyu anlatmadığımızı soran kursiyere sebebini sorduğumda hemen gözleri doldu ve ağlamaklı bir ifade ile eğer geçen sene bu konuları bilseydim annem şimdi yaşıyor olacaktı.” dedi.
İlkyardım, ani gelişen sağlık konusunda yardıma ihtiyaç duyan bir kişinin hayatta kalması veya uzuv kaybının önlemesi için olay yerinde ve olay yerindeki araç gereç ile yapılması gereken girişimlerdir.
İlkyardım olay yerinde yapılması gereken bir durum ise olay yerinde kişinin yanında tabi ki yakınlarının olma ihtimali yüksek olacaktır. Bu nedenle ilkyardımı en yakınımıza yapacakmış gibi öğrenmemiz gerekmektedir.
Öyle ise yardıma ihtiyaç duyulan en önemli durum nedir diye sorarsanız tabi ki kalp veya solunum durmasıdır. Bu durumda ilkyardıma ihtiyaç duyan kişi bıçak sırtında gibidir. Eğer yakınlarında ilkyardımın içinde olan temel yaşam desteği manevralarını kullanacak bir kişi var ve bu manevralar kullanılır ise hayatta kalabilecek, yakınlarında ilkyardım bilen bir kişi yok ise hayatını kaybedecektir.
İnsanın hayatta kalmasını sağlayabilecek temel yaşam desteği manevralarını gözünüzde büyütmenize gerek yoktur. Bu manevralar eğitim alındıktan sonra gerçekten herkesin yapabileceği kadar basittir. Kısaca açıklamak gerekirse temel yaşam desteğinde yapılaması gereken sadece dakikada 100 kez olacak şekilde göğüse bası uygulamak ve dakikada 10 kez ağızdan ağıza hava vermekten ibarettir. Tabi ki bunlar düzenli bir şekilde birbirini izleyecek şekilde da 30 kalp masajı 2 solunum şeklinde uygulanmalıdır. Eğitimde bu manevralar öyle öğrenilmeli ki acil bir durumda düşünmeden bir refleks gibi uygulanabilecek şekilde olmalıdır.
Çocuğunuz oynarken boğazına bir şey mi kaçtı? Eğer öyle ise ona sizden başka yardım edecek kimse yoktur. Eğer ilkyardım manevralarından karına bası manevrasını (eski ismi ile Heimlich Manevrası) biliyorsanız çocuğunuz hayata kalabilecek, ama bilmiyorsanız çocuğunuz gözünüzün önünde ölecektir. Bu manevra da çocuğun boğazına bir şey kaçtığını anladıktan ve çocuğun nefes alamaz olduğunu gördükten sonra hemen yüksek basınçla göğüs kafesinin alt kısmı ile göbeğin arasına yapılan uygulamadır.
İlkyardım eğitiminde şuuru kapalı hastaya yaklaşım, kırık çıkıklara yaklaşım, trafik kazasında yapılacaklar gibi çok ciddi ve hayati konuların yanında hayvan ısırıkları, göze yabancı cisim kaçması, buruna yabancı cisim kaçması gibi gündelik yaşamımızda da sık karşılaştığımız konular yer almaktadır.
Gerçekten ilkyardım çok önemlidir. Çünkü yaptığımız manevralar sonrası bir kişinin gelecekteki yaşamını değiştirebiliyorsunuz. Ölme riski yüksek bir kişinin hayatta kalmasını ve sakat kalacak bir kişinin sakat kalmasını önleyebiliyorsunuz. Ancak bu manevraları eğitiminiz olmadan uygulayamazsınız. Eğer uygulamaya kalkarsanız bu sefer yaşama riski olan bir kişiye yanlış müdahale uygulayarak öldürebilir veya iyileşebilecek olan bir kişinin sakat kalmasına neden olabilirsiniz.
Bu nedenle eğitim almış ve ilkyardım uygulayacak kişinin de bazı sorumlulukları vardır. Bunlar;
- İlkyardımın bir insanlık görevi olduğuna inanmalı,
- Hiçbir zaman kendi can güvenliğinizi tehlikeye atmamalı,
- Çevrenizdeki sağlık kuruluşlarını tanımalı,
- Ülkenin sağlık sistemi hakkında bilgili olmalı,
- İlkyardım ile ilgili yenilikleri izlemeli,
- Olayları hızlı değerlendirmeli,
- Çevresindekileri organize etmeli,
- 112 ye haber vermeli,
- Profesyonel ekibe tam bir bilgi aktarmalı,
- Kazazedeyi yatıştırmalı ve güven vermeli,
- Sağlık ekibi geldiğinde onlara yardım etmeli.
Yazımın başında bahsettiğim kişi olan neden daha önce konuyu anlatmadığımızı soran kursiyere bu konuyu daha önce bilseydin annen nasıl hayatta kalacaktı diye sordum. Cevap verirken ağlayan adamın ağzından şu kelimeler çıktı “annemin şuuru kaybolmuştu ve ambulans beklerken nefes alıyordu ama zaman zaman nefes alırken nefes almakta zorlanıyor bazen iç çekmesine rağmen nefes alamıyordu. Eğer bu anlattıklarınızı daha önce öğrenseydin sadece alın çene manevrası ile ambulans gelene kadar annemin hayatta kalmasını sağlayabilecektim, belki annem hala yaşıyor olacaktı” dedi. Gerçekten eğitimli bir şekilde ilkyardım manevralarını uygulayarak en yakınımızda bulunan kişilerin hayatta kalmalarını sağlayabilirsiniz.